声明:本站书库内容主要引用自 archive.org,kanripo.org, db.itkc.or.kr 和 zh.wikisource.org
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 1a 页 WYG0800-0250c.png

御制数理精蕴下编卷二十九
体部七
各等面体互容
更体形
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 2a 页 WYG0800-0251a.png

设如正方体每边一尺二寸求内容四面体之每一
边几何
法以正方体每边一尺二寸自乘得一
尺四十四寸倍之得二尺八十八寸开
平方得一尺六寸九分七釐零五丝六
忽二微有馀即正方体内容四面体之
每一边也如图甲乙丙丁正方体内容
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 2b 页 WYG0800-0251b.png WYG0800-0251c.png


于正方体之六面则四面体之每一边
即为正方体之每一面之对角斜线故
用方边求斜弦之法以一边自乘倍之
开平方即得内容四面体之每一边也
如有四面体之一边求外切正方体之
一边则用斜弦求方边法以四面体之
一边自乘折半开平方即得外切正方
体之每一边也
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 2b 页 WYG0800-0251b.png WYG0800-0251c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 3a 页 WYG0800-0252a.png

法以正方体每边一尺二寸自乘得一
尺四十四寸折半得七十二寸开平方
得八寸四分八釐五豪二丝八忽一微
有馀即正方体内容八面体之每一边
也如图甲乙丙丁正方体内容戊己庚
辛壬癸八面体以八面体之六角切于
正方体之六面则正方体之每一边即
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 3b 页 WYG0800-0252b.png WYG0800-0252c.png


故用斜弦求方边之法以一边自乘折
半开平方即得内容八面体之每一边
也如有八面体之一边求外切正方体
之一边则用方边求斜弦法以八面体
之一边自乘加倍开平方即得外切正
方体之每一边也
设如正方体每边一尺二寸求内容十二面体之每
一边几何
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 3b 页 WYG0800-0252b.png WYG0800-0252c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 4a 页 WYG0800-0253a.png

○一为二率今所设之正方体每边一
尺二寸为三率求得四率四寸五分八
釐三豪五丝九忽二微有馀即正方体
内容十二面体之每一边也如图甲乙
丙丁正方体内容戊己庚辛壬癸十二
面体以十二面体之六棱切于正方体
之六面则方正体之每边与十二面体
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 4b 页 WYG0800-0253b.png WYG0800-0253c.png


(线之/倍)而正方体之每边之半即为十二
面体中心至每边正中之斜线试将十
二面体之正中截之则成十等边之面
形而其所截之处皆正当每边之一半
故其所截之子丑等线亦为戊己两角
相对斜线之一半而为十等边形之一
边其子寅外切圜之半径为中心至每
边正中之斜线即正方体每边之一半
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 4b 页 WYG0800-0253b.png WYG0800-0253c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 5a 页 WYG0800-0254a.png

半即如理分中末线之小分(见球内容/十二面体)
(法/)故全分与小分之比同于今所设之
正方体每边之半与内容十二面体每
边之半之比即同于今所设之正方体
之一边与内容十二面体之一边之比
也如有十二面体之一边求外切正方
体之一边则以十二面体之一边为理
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 5b 页 WYG0800-0254b.png WYG0800-0254c.png


正方体之每一边也
设如正方体每边一尺二寸求内容二十面体之每
一边几何
法以理分中末线之全分一○○○○
○○○○为一率大分六一八○三三
九九为二率今所设之正方体每边一
尺二寸为三率求得四率七寸四分一
釐六豪四丝零七微有馀即正方体内
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 5b 页 WYG0800-0254b.png WYG0800-0254c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 6a 页 WYG0800-0255a.png

体以二十面体之六棱切于正方体之
六面则正方体之每边与二十面体之
两边相对之线等即二十面体戊庚两
角相对之斜线试自二十面体之戊庚
二角类对角平截之则所截之面成戊
己庚子丑五等边之面形戊庚两角相
对斜线即如理分中末线之全分庚子
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 6b 页 WYG0800-0255b.png WYG0800-0255c.png


(内容二十/面体法)故全分与大分之比即同于
今所设之正方体之每一边与内容二
十面体之每一边之比也如有二十面
体之一边求外切正方体之一边则以
二十面体之一边为理分中末线之大
分比例得全分即外切正方体之每一
边也
设如四面体每边一尺二寸求内容正方体之每一
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 6b 页 WYG0800-0255b.png WYG0800-0255c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 7a 页 WYG0800-0256a.png

尺四十四寸三归二因得九十六寸开
平方得九寸七分九釐七豪九丝五忽
八微有馀为四面体自尖至底中心之
立垂线折半得四寸八分九釐八豪九
丝七忽九微有馀为四面体内容圆球
全径乃用求球内容正方体之每一边
法以球径自乘三归开平方得二寸八
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 7b 页 WYG0800-0256b.png WYG0800-0256c.png


面体内容正方体之每一边也如图甲
乙丙四面体内容丁戊己庚辛壬正方
体以正方体之丁己辛癸四角切于四
面体各面之中心则四面体中心至每
一面中心之立垂线即正方体中心至
角之斜线四面体内容圆球径即正方
体外切圆球径故先求得四面体内容
圆球径又求得球内容正方体之一边
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 7b 页 WYG0800-0256b.png WYG0800-0256c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 8a 页 WYG0800-0257a.png

一百四十四寸以十八归除之得八寸
开平方得二寸八分二釐八豪四丝二
忽七微有馀即四面体内容正方体之
每一边也此法与前法同盖四面体之
自尖至底中心之立垂线自乘方为每
边自乘方之三分之二(即六分/之四)内容圆
球径为立垂线之一半(见球外切/四面体法)则内
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 8b 页 WYG0800-0257b.png WYG0800-0257c.png


四分之一即为每边自乘方之六分之
一而圆球内容正方体之每边自乘方
又为圆球径自乘方之三分之一故内
容正方体之每边自乘方为四面体之
每边自乘方之十八分之一也如有正
方体之一边求外切四面体之一边则
以正方体之每边自乘以十八乘之开
平方即得外切四面体之每一边也
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 8b 页 WYG0800-0257b.png WYG0800-0257c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 9a 页 WYG0800-0258a.png

法以四面体每边一尺二寸折半得六
寸即四面体内容八面体之每一边也
如图甲乙丙四面体内容丁戊己庚辛
壬八面体以八面体之四面切于四面
体之各面以八面体之六角切于四面
体之六棱其各角皆当各棱之一半故
内容八面体之每边亦为四面体每边
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 9b 页 WYG0800-0258b.png WYG0800-0259a.png


四面体之一边则以八面体之一边倍
之即得外切四面体之每一边也
设如四面体每边一尺二寸求内容十二面体之每
一边几何
法以四面体每边一尺二寸自乘得一
尺四十四寸三归二因得九十六寸开
平方得九寸七分九釐七豪九丝五忽
八微有馀为四面体自尖至底中心之
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 9b 页 WYG0800-0258b.png WYG0800-0259a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 10a 页 WYG0800-0259c.png

全径乃用求球内容十二面体之一边
法以理分中末线之全分一○○○○
○○○○为股小分三八一九六六
一为勾求得弦一○七○四六六二六
为一率小分三八一九六六○一为二
率今所得之圆球径四寸八分九釐八
豪九丝七忽九微为三率求得四率一
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 10b 页 WYG0800-0259d.png WYG0800-0260a.png


四面体内容十二面体之每一边也如
图甲乙丙四面体内容丁戊己庚辛壬
十二面体以十二面体之戊庚壬癸四
角切于四面体各面之中心则四面体
中心至每一面中心之立垂线即十二
面中心至各角之斜线四面体内容圆
球径即十二面体外切圆球径故先求
得四面体内容圆球径又求得球内容
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 10b 页 WYG0800-0259d.png WYG0800-0260a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 11a 页 WYG0800-0260c.png

一边求外切四面体之每一边则先求
得十二面体外切圆球径又求得球外
切四面体之每一边即十二面体外切
四面体之每一边也
设如四面体每边一尺二寸求内容二十面体之每
一边几何
法以四面体每边一尺二寸求得内容
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 11b 页 WYG0800-0260d.png WYG0800-0261a.png


忽九微有馀(法见/前题)乃用求球外切二十
面体之一边法以理分中末线之全分
一○○○○○○○○为一率小分三
八一九六六○一为二率今所得之圆
球全径折半得半径二寸四分四釐九
豪四丝八忽有微有馀为三率求得四
率九分三釐五豪六丝二忽一微有馀
为二十面体每一面中心至边之垂线
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 11b 页 WYG0800-0260d.png WYG0800-0261a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 12a 页 WYG0800-0261c.png

对边之垂线自乘三归四因开平方得
三寸二分五釐二豪六丝三忽三微有
馀即四面体内容二十面体之每一边
也如图甲乙丙四面体内容丁戊己庚
辛壬二十面体以二十面体之丁戊癸
己庚子丑丑辛寅卯辰之四面切于四
面体各面之中心则四面体中心至每
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 12b 页 WYG0800-0261d.png WYG0800-0262a.png


至每一面中心之立垂线四面体内容
圆球径即二十面体内容圆球径故先
求得四面体内容圆球径又求得球外
切二十面体之一边即四面体内容二
十面体之一边也如有二十面体之一
边求外切四面体之一边则求得二十
面体内容圆球径又求得球外切四面
体之一边即二十面体外切四面体之
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 12b 页 WYG0800-0261d.png WYG0800-0262a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 13a 页 WYG0800-0262c.png

边几何
法以每边一尺二寸三归之得四寸自
乘得一十六寸倍之得三十二寸开平
方得五寸六分五釐六豪八丝六忽四
微有馀即八面体内容正方体之每一
边也如图甲乙丙丁八面体内容戊己
庚辛正方体以正方体之八角切于八
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 13b 页 WYG0800-0262d.png WYG0800-0263a.png


至对边作壬癸一面中垂线又自一面
中心辛与甲丁边平行作子丑线则壬
辛为壬癸三分之二子丑亦为甲丁三
分之二辛丑即为甲丁三分之一与丑
庚等辛丑丑庚与内容正方体之辛庚
一边遂成辛丑庚勾股形辛丑既与丑
庚等故以辛丑自乘倍之开平方即得
辛庚为八面体内容正方体之每一边
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 13b 页 WYG0800-0262d.png WYG0800-0263a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 14a 页 WYG0800-0263c.png

开平方得数三因之即外切八面体之
一边也
设如八面体每边一尺二寸求内容四面体之每一
边几何
八面体之每边即内容四面体之每一
边也何以知之盖甲乙丙丁八面体内
容戊乙丙己四面体以乙丙己底面合
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 14b 页 WYG0800-0263d.png WYG0800-0264a.png


体甲庚丁一面之中心(其戊乙边恰/与乙丙边等)故
八面体之每一边即内容四面体之每
一边也
设如八面体每边一尺二寸求内容十二面体之每
一边几何
法以八面体每边一尺二寸自乘得一
尺四十四寸三归二因得九十六寸开
平方得九寸七分九厘七豪九丝五忽
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 14b 页 WYG0800-0263d.png WYG0800-0264a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 15a 页 WYG0800-0264c.png

径自乘三归开平方得五寸六分五釐
六豪八丝五忽四微有馀为十二面体
每一面两角相对斜线又以理分中末
线之全分一○○○○○○○○为一
率大分六一八○三三九九为二率今
所得之每一面两角相对斜线为三率
求得四率三寸四分九釐六豪一丝二
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 15b 页 WYG0800-0264d.png WYG0800-0265a.png


之每一边也如图甲乙丙丁八面体内
容戊己庚辛十二面体以十二面体之
戊己庚辛壬癸子丑八角切于八面体
各面之中心则八面体中心至每面中
心之立垂线即内容十二面体中心至
各角之斜线八面体内容圆球径即十
二面体外切圆球径故先求得八面体
内容圆球径又求得球内容十二面体
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 15b 页 WYG0800-0264d.png WYG0800-0265a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 16a 页 WYG0800-0265c.png

面体之一边则先求得十二面体外切
圆球径又求得球外切八面体之一边
即十二面体外切八面体之一边也
设如八面体每边一尺二寸求内容二十面体之每
一边几何
法以八面体每边一尺二寸自乘得一
尺四十四寸六归之得二十四寸开平
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 16b 页 WYG0800-0265d.png WYG0800-0266a.png


微有馀为八面体内容圆球半径乃用
求球外切二十面体之一边法以理分
中末线之全分一○○○○○○○○
为一率小分三八一九六六○一为二
率今所得之圆球半径四寸八分九釐
八豪九丝七忽九微为三率求得四率
一寸八分七釐一豪二丝四忽三微有
馀为二十面体每一面中心至边之垂
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 16b 页 WYG0800-0265d.png WYG0800-0266a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 17a 页 WYG0800-0266c.png

之垂线自乘三归四因开平方得六寸
四分八釐二豪一丝七忽五微有馀即
八面体内容二十面体之每一边也如
图甲乙丙丁八面体内容戊己庚辛壬
癸二十面体以二十面体之戊丑子丑
庚寅寅辛壬子壬癸戊己卯己庚辰己
辰辛卯巳癸八面切于八面体各面之
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 17b 页 WYG0800-0266d.png WYG0800-0267a.png


垂线即内容二十面体中心至每面中
心之立垂线八面体内容圆球径即二
十面体内容圆球径故先求得八面体
内容圆球径又求得球外切二十面体
之一边即八面体内容二十面体之一
边也如有二十面体之一边求外切八
面体之一边则先求得二十面体内客
圆球径又求得球外切八面体之一边
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 17b 页 WYG0800-0266d.png WYG0800-0267a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 18a 页 WYG0800-0267c.png

一边几何
法以理分中末线之大分六一八○三
三九九为一率全分一○○○○○○
○○为二率今所设之十二面体每边
一尺二寸为三率求得四率一尺九寸
四分一釐六豪四丝零七微有馀即十
二面体内容正方体之每一边也如图
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 18b 页 WYG0800-0267d.png WYG0800-0268a.png


丁壬己正方体以正方体之十二棱切
于十二面体之各面则正方体之每一
边即十二面体之每一面两角相对斜
线故用五等边面形有边求对角斜线
法算之即得十二面体内容正方体之
每一边也如有正方体之一边求外切
十二面体之一边则正方体之一边即
外切十二面体之每一面两角相对斜
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 18b 页 WYG0800-0267d.png WYG0800-0268a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 19a 页 WYG0800-0268c.png

边也
设如十二面体每边一尺二寸求内容四面体之每
一边几何
法以十二面体每边一尺二寸用求十
二面体外切圆球径法以理分中末线
之小分三八一九六六○一为一率全
分一○○○○○○○○为二率今所
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 19b 页 WYG0800-0268d.png WYG0800-0269a.png


六寸为三率求得四率一尺五寸七分
零八豪二丝零三微有馀为十二面体
中心至每边正中之斜线以此斜线为
股每边之半六寸为勾求得弦一尺六
寸八分一釐五豪一丝零二微有馀倍
之得三尺三寸六分三釐零二丝零四
微有馀为十二面体外切圆球全径乃
用求球内容四面体之一边法以球径
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 19b 页 WYG0800-0268d.png WYG0800-0269a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 20a 页 WYG0800-0269c.png

二面体内容四面体之每一边也如图
甲乙丙丁戊己十二面体内客庚辛壬
癸四面体以四面体之四角切于十二
面体之四角则十二面体中心至各角
之斜线即四面体中心至各角之斜线
十二面体外切圆球径即四面体外切
圆球径故先求得十二面体外切圆球
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 20b 页 WYG0800-0269d.png WYG0800-0270a.png


二面体内容四面体之一边也如有四
面体之一边求外切十二面体之一边
则先求得四面体外切圆球径又求得
球内容十二面体之一边即四面体外
切十二面体之一边也
设如十二面体每边一尺二寸求内容八面体之每
一边几何
法以理分中末线之小分三八一九六
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 20b 页 WYG0800-0269d.png WYG0800-0270a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 21a 页 WYG0800-0270c.png

一尺二寸折半得六寸为三率求得四
率一尺五寸七分零八豪二丝零三微
有馀为十二面体中心至每边正中之
斜线倍之得三尺一寸四分一釐六豪
四丝零六微有馀(即十二面体外切/正方体之一边)为
内容八面体两角相对斜线自乘折半
开平方得二尺二寸二分一釐四豪七
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 21b 页 WYG0800-0270d.png WYG0800-0271a.png


面体之每一边也如图甲乙丙丁戊己
十二面体内容庚辛壬癸八面体以八
面体之六角切于十二面体之六棱则
十二面体中心至每边正中之斜线即
内容八面体中心至各角之斜线倍之
则得八面体两角相对之斜线故用斜
弦求方边法求得方边即十二面体内
容八面体之每一边也如有八面体之
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 21b 页 WYG0800-0270d.png WYG0800-0271a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 22a 页 WYG0800-0271c.png

十二面体中心至每边正中之斜线乃
以理分中末线之全分与小分之比同
于十二面体中心至每边正中之斜线
与每边之半之比既得每边之半倍之
即八面体外切十二面体之一边也
设如十二面体每边一尺二寸求内容二十面体之
每一边几何
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 22b 页 WYG0800-0271d.png WYG0800-0272a.png


二面体中心至每面中心之立垂线法
求得中心至每边正中之斜线一尺五
寸七分零八豪二丝零三微有馀又求
得每一面中心至边之垂线八寸二分
五釐八毫二丝九忽一微有馀乃以中
心至每边正中之斜线为弦每一面中
心至边之垂线为勾求得股一尺三寸
三分六釐二豪一丝九忽六微有馀倍
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 22b 页 WYG0800-0271d.png WYG0800-0272a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 23a 页 WYG0800-0272c.png

径乃用求球内容二十面体之一边法
以理分中末线之全分一○○○○○
○○○为股大分六一八○三三九九
为勾求得弦一一七五五七○五○为
一率大分六一八○三三九九为二率
今所得之圆球全径二尺六寸七分二
釐四豪三丝九忽二微为三率求得四
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 23b 页 WYG0800-0272d.png WYG0800-0273a.png


微有馀即十二面体内容二十面体之
每一边也如图甲乙丙丁戊十二面体
内容己庚辛壬癸二十面体以二十面
体之十二角切于十二面体各面之中
心则十二面体中心至每面中心之立
垂线即内容二十面体中心至各角之
斜线十二面体内容圆球径即二十面
体外切圆球径故先求得十二面体内
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 23b 页 WYG0800-0272d.png WYG0800-0273a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 24a 页 WYG0800-0273c.png

边也如有二十面体之一边求外切十
二面体之一边则先求得二十面体外
切圆球径又求得球外切十二面体之
一边即二十面体外切十二面体之一
边也
设如二十面体每边一尺二寸求内容正方体之每
一边几何
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 24b 页 WYG0800-0273d.png WYG0800-0274a.png


十面体中心至每面中心之立垂线法
求得中心至每边正中之斜线九寸七
分零八豪二丝零三微有馀又求得每
一面中心至边之垂线三寸四分六釐
四豪一丝零一微有馀乃以中心至每
边正中之斜线为弦以每一面中心至
边之垂线为勾求得股九寸零六釐九
豪一丝三忽五微有馀倍之得一尺八
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 24b 页 WYG0800-0273d.png WYG0800-0274a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 25a 页 WYG0800-0274c.png

正方体之一边法以球径自乘三归开
平方得一尺零四分七釐二豪一丝三
忽四微有馀即二十面体内容正方体
之每一边也如图甲乙丙丁戊己二十
面体内容庚辛壬癸正方体以正方体
之八角切于二十面体之八面之中心
则二十面体中心至每一面中心之立
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 25b 页 WYG0800-0274d.png WYG0800-0275a.png


二十面体内容圆球径即正方体外切
圆球径故先求得二十面体内容圆球
径又求得球内容正方体之一边即二
十面体内客正方体之一边也如有正
方体之一边求外切二十面体之一边
则先求得正方体外切圆球径又求得
球外切二十面体之一边即正方体外
切二十面体之一边也
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 25b 页 WYG0800-0274d.png WYG0800-0275a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 26a 页 WYG0800-0275c.png

法以二十面体每边一尺二寸用求二
十面体中心至每面中心之立垂线法
求得立垂线九寸釐六釐九豪一丝三
忽五微有馀(法见/前题)倍之得一尺八寸一
分三釐八豪二丝七忽有馀为二十面
体内客圆球全径乃用求球内容四面
体之每一边法以球径自乘三归二因
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 26b 页 WYG0800-0275d.png WYG0800-0276a.png


三忽五微有馀即二十面体内容四面
体之每一边也如图甲乙丙丁戊己二
十面体内容庚辛壬癸四面体以四面
体之四角切于二十面体之四面之中
心则二十面体中心至每面中心之立
垂线即内容四面体中心至角之斜线
二十面体内容圆球径即四面体外切
圆球径故先求得二十面体内容圆球
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 26b 页 WYG0800-0275d.png WYG0800-0276a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 27a 页 WYG0800-0276c.png

四面体之一边求外切二十面体之一
边则先求得四面体外切圆球径又求
得球外切二十面体之一边即四面体
外切二十面体之一边也
设如二十面体每边一尺二寸求内容八面体之每
一边几何
法以理分中末线之大分六一八○三
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 27b 页 WYG0800-0276d.png WYG0800-0277a.png


○○为二率今所设之二十面体每边
一尺二寸折半得六寸为三率求得四
率九寸七分零八豪二丝零三微有馀
为二十面体中心至每边正中之斜线
倍之得一尺九寸四分一釐六豪四丝
零六微有馀(即二十面体外切/正方体之一边)为内容
八面体两角相对之斜线自乘折半开
平方得一尺三寸七分二釐九豪四丝
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 27b 页 WYG0800-0276d.png WYG0800-0277a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 28a 页 WYG0800-0277c.png

十面体内容庚辛壬癸八面体以八面
体之六角切于二十面体之六棱则二
十面体中心至每边正中之斜线即内
容八面体中心至各角之斜线倍之则
得八面体两角相对之斜线故用斜弦
求方边法求得方边即二十面体内容
八面体之每一边也如有八面体之每
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 28b 页 WYG0800-0277d.png WYG0800-0278a.png


求得八面体之角相对斜线折半为外
切二十面体中心至每边正中之斜线
乃以理分中末线之全分与大分之比
同于二十面体中心至每边正中之斜
线与每边之半之比既得每边之半倍
之即八面体外切二十面体之一边也
设如二十面体每边一尺二寸求内容十二面体之
每一边几何
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 28b 页 WYG0800-0277d.png WYG0800-0278a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 29a 页 WYG0800-0278c.png

求得立垂线九寸零六釐九豪一丝三
忽五微有馀(法/前)见倍之得一尺八寸一
分三釐八豪二丝七忽有馀为二十面
体内容圆球全径乃用求球内容十二
面体之一边法以理分中末线之全分
一○○○○○○○○为股小分三八
一九六六○一为勾求得弦一○七○
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 29b 页 WYG0800-0278d.png WYG0800-0279a.png


六 一为二率今所得之圆球全径一
尺八寸一分三釐八豪二丝七忽有馀
为三率求得四率六寸四分七釐二豪
一丝三忽五微有馀即二十面体内容
十二面体之每一边也如图甲乙丙丁
戊二十面体内容己庚辛壬癸十二面
体以十二面体之二十角切于二十面
体各面之中心则二十面体中心至每
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 29b 页 WYG0800-0278d.png WYG0800-0279a.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 30a 页 WYG0800-0279c.png

即十二面体外切圆球径故先求得二
十面体内容圆球径又求得球内容十
二面体之一边即二十面体内容十二
面体之一边也如有十二面体之一边
求外切二十面体之一边则先求得十
二面体外切圆球径又求得球外切二
十面体之一边即十二面体外切二十
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 30b 页 WYG0800-0279d.png

御制数理精蕴 下编卷二十九 第 31a 页 WYG0800-0280a.png

设如正方体每边一尺二寸今欲作与正方体积相
等之圆球体问径几何
法用体积相等边线不同之定率比例
以定率之正方体之每边一○○○○
○○○○为一率圆球径一二四○七
○○九八为二率今所设之正方体之
每边一尺二寸为三率求得四率一尺
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 31b 页 WYG0800-0280b.png WYG0800-0280c.png


圆球之径也盖正方体之每边为一○
○○○○○○○圆球径为一二四○
七○○九八则两体积相等故以子丑
寅卯正方体之每边一○○○○○○
○○与辰巳圆球径一二四○七○○
九八之比即同于今所设之甲乙丙丁
正方体之每边一尺二寸与今所得之
戊己圆球径一尺四寸八分八釐八豪
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 31b 页 WYG0800-0280b.png WYG0800-0280c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 32a 页 WYG0800-0281a.png

设如正方体积一尺七百二十八寸今欲作与正方
边相等之圆球体问积几何
法用边线相等体积不同之定率比例
以定率之正方体积一○○○○○○
○○○为一率圆球积五二三五九八
七七五为二率今所设之正方体积一
尺七百二十八寸为三率求得四率九
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 32b 页 WYG0800-0281b.png WYG0800-0281c.png


釐有馀即圆球之积也盖正方体积为
一○○○○○○○○○圆球积为五
二三五九八七七五则正方体之每边
与圆球径相等故以子丑寅卯正方体
积一○○○○○○○○○与辰巳圆
球积五二三五九八七七五之比即同
于今所设之甲乙丙丁正方体积一尺
七百二十八寸与今所得之戊己圆球
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 32b 页 WYG0800-0281b.png WYG0800-0281c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 33a 页 WYG0800-0282a.png

圆球径亦为相等也
设如圆球径一尺二寸今欲作与圆球积相等之四
面体问每一边几何
法用体积相等边线不同之定率比例
以定率之圆球径一二四○七○○九
八为一率四面体之每边二○三九六
四八九○为二率今所设之圆球径一
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 33b 页 WYG0800-0282b.png WYG0800-0282c.png


分二釐七豪三丝八忽有馀即四面体
之每一边也盖圆球径为一二四○七
○○九八四面体之每边为二○三九
六四八九○则两体积相等故以子丑
圆球径一二四○七○○九八与寅卯
辰巳四面体之每边二○三九六四八
九○之比即同于今所设之甲乙圆球
径一尺二寸与今所得之丙丁戊己四
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 33b 页 WYG0800-0282b.png WYG0800-0282c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 34a 页 WYG0800-0283a.png

等也
设如圆球积一尺七百二十八寸今欲作与圆球径
相等之四面体问积几何
法用边线相等体积不同之定率比例
以定率之圆球积五二三五九八七七
五为一率四面体积一一七八五一一
二九为二率今所设之圆球积一尺七
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 34b 页 WYG0800-0283b.png WYG0800-0283c.png


十八寸九百三十六分六百四十五釐
有馀即四面体之积也盖圆球积为五
二三五九八七七五四面体积为一一
七八五一一二九则圆球径与四面体
之每边相等故以子丑圆球积五二三
五九八七七五与寅卯辰巳四面体积
一一七八五一一二九之比即同于今
所设之甲乙圆球积一尺七百二十八
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 34b 页 WYG0800-0283b.png WYG0800-0283c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 35a 页 WYG0800-0284a.png

五釐有馀之比而圆球径与四面体之
每边亦为相等也
设如八面体每边一尺二寸今欲作与八面体积相
等之十二面体问每边几何
法用体积相等边线不同之定率比例
以定率之八面体之每边一二八四八
九八二九为一率十二面体之每边五
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 35b 页 WYG0800-0284b.png WYG0800-0284c.png


面体之每边一尺二寸为三率求得四
率四寸七分三釐七豪零七忽有馀即
十二面体之每一边也盖八面体之每
边为一二八四八九八二九十二面体
之每边为五○七二二二○七则两体
积相等故以子丑寅卯八面体之每边
一二八四八九八二九与辰巳午未申
十二面体之每边五○七二二二○七
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 35b 页 WYG0800-0284b.png WYG0800-0284c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 36a 页 WYG0800-0285a.png

庚辛壬十二面体之每边四寸七分三
釐七豪零七忽有馀之比而两体积亦
为相等也
设如八面体积一尺七百二十八寸今欲作与八面
体每边相等之二十面体问积几何
法用边线相等体积不同之定率比例
以定率之八面体积四七一四○四五
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 36b 页 WYG0800-0285b.png WYG0800-0285c.png


九四九六九为二率今所设之八面体
积一尺七百二十八寸为三率求得四
率七尺九百九十七寸三百一十一分
七百三十二釐有馀即二十面体之积
也盖八面体积为四七一四○四五二
一二十面体积为二一八一六九四九
六九则八面体之每边与二十面体之
每边相等故以子丑寅卯八面体积四
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 36b 页 WYG0800-0285b.png WYG0800-0285c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 37a 页 WYG0800-0286a.png

之比即同于今所设之甲乙丙丁八面
体积一尺七百二十八寸与今所得之
戊己庚辛壬癸二十面体积七尺九百
九十七寸三百一十一分七百三十二
釐有馀之比而八面体之每边与二十
面体之每边亦为相等也
御制数理精蕴 下编卷二十九 第 37b 页 WYG0800-0286b.png WYG0800-0286c.png


御制数理精蕴 下编卷二十九 第 37b 页 WYG0800-0286b.png WYG0800-0286c.png

